گلایه‏ مردم‏ نقده ‏از نحوه ‏معاینه ‏برخی ‏پزشکان

اگرچه در گذشته هم شاهد خوددرمانی و خرید دارو بدون معاینه و نسخه پزشک بوده‌ایم اما این روزها به سبب شیوع کرونا و ترس از مراجعه به مراکز درمانی و پزشکی، در کنار خدمات‌دهی ضعیف برخی پزشکان و معاینه نادرست توسط آن‌ها و دیگر موارد، بیش از گذشته شاهد خوددرمانی و درنتیجه مسمومیت‌های دارویی و دیگر عوارض این خود درمانگری‌ها هستیم.خود درمانگری و خودسری‌ها در نسخه‌پیچی برای درمان بیماری توسط افراد ناآگاه تا حدی رواج یافته است که شاهد هستیم گاهی فردی که خود را خبره می‌داند و گویا نظریه پزشکی‌اش ردخور ندارد، بیمار را از مراجعه به پزشک منع می‌کند و خود برای درمان درد بیمار نسخه می‌پیچد. افراد هم بی‌آنکه درباره عوارض مصرف برخی داروها آگاه باشند خودسرانه بسیاری از آن‌ها را در سبد درمان بیماری خود قرار می‌دهند و این مصرف خودسرانه را تا آنجا ادامه می‌دهند که دیگر دارو نه‌تنها درمانگر نیست بلکه درد و بیماری جدیدی هم در بدن ایجاد می‌کند. دراین‌بین عده‌ای از بیماران هم به سبب تعرفه و همچنین خدمات‌دهی ضعیف برخی پزشکان، بر اساس گفته‌ها اقدام به خوددرمانی می‌کنند و مصرف خودسرانه دارو را در پیش می‌گیرند.

عوامل خوددرمانی

آن‌طور که یک شهروند می‌گوید: با شروع فصل سرما و شیوع بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و شباهت این بیماری به کرونا و آنفلوانزا بسیاری از پزشکان از معاینه دقیق بیمار خودداری می‌کنند و در بسیاری موارد بر اساس گفته بیمار، نسخه می‌پیچند. به گفته وی، این کم‌کاری و کوتاهی سبب می‌شود تا افراد دیگر تمایل مراجعه به پزشک را نداشته باشند و بر اساس گفته‌ها و تجربه از داروخانه دارو تهیه و آن را مصرف کنند.

تشدید بیماری

اما شهروندی هم که به سبب مصرف زیاد داروی مسکن و استامینوفن به عوارضی چون مقاوم شدن بدنش به این دارو و خون‌ریزی دستگاه گوارش مبتلا شده است، می‌گوید: تا سردرد می‌شدم بسیاری از اطرافیان مصرف استامینوفن و دیگر داروهای این خانواده را توصیه می‌کردند و من هم برای آن‌که وقت و حوصله دکتر رفتن نداشتم این مسکن‌ها را مصرف کردم و تا مدتی شاهد بهبود روند بیماری بودم؛ اما چون طی مدت طولانی و به تکرار از این دارو استفاده کردم پس از مدتی اثرگذاری نداشت و با مراجعه به پزشک اعلام شد که به سبب مصرف زیاد بدنم به این دارو مقاوم شده است و دیگر مؤثر نیست. او همچنین می‌گوید: چندی پیش با داشتن علامت سرماخوردگی و دردی خفیف در گلو شروع به مصرف خشک‌کننده کردم اما پس از مراجعه به پزشک به من اعلام شد که نیازی به مصرف خشک‌کننده نبوده و چون گلویم برفک داشته، مصرف خشک‌کننده و دیگر آنتی‌بیوتیک‌ها سبب تشدید این بیماری شده است.

مصرف دارو بر اساس تجربه

شهروند دیگری هم با گلایه از این‌که این روزها وقتی به پزشک مراجعه می‌کنیم، برخی از معاینه خودداری می‌کنند و بر اساس گفته‌ها نسخه می‌نویسند، می‌گوید: چندین بار طی این مدت خودم و فرزندانم با داشتن علامت حساسیت و سرماخوردگی به پزشک مراجعه کردیم و هزینه پرداختیم و در محیط آلوده مراکز درمانی به انتظار نشستیم اما وقتی نوبت به معاینه رسید پزشک فقط بر اساس گفته‌ها و علائمی که گفتیم، دارو نوشت و معاینه‌ای انجام نداد. برای هر سه نفرمان، دارو تجویز کرد اما پس از مدتی وضعیت پسرم بهتر نشد و مجبور شدیم به پزشک دیگری مراجعه کنیم که در این مراجعه پزشک پس از معاینه اعلام کرد؛ فرزندتان نیازی به مصرف این دارو نداشته است. او معتقد است این نحوه درمانگری و ویزیت سبب می‌شود تا دیگر به پزشک مراجعه نکنیم و همان روند خوددرمانی را در پیش بگیریم. او می‌گوید: هر وقت فرزندانم یا خودم تب داشته باشیم از تب بُر استفاده می‌کنیم و این‌ها بر اساس تجربه به‌دست‌آمده است. او ادامه می‌دهد: چندی پیش به چشم‌پزشکی مراجعه داشتیم که اعلام شد از ابتدای شیوع کرونا پزشک فقط پرونده مریض را بررسی می‌کند و بر اساس شرح‌حال مریض در پرونده نظر می‌دهد. این مراجعه به پزشک بدون معاینه فقط هزینه ویزیت و اتلاف وقت دارد و ازاین‌رو خوددرمانی رواج می‌یابد.

افزایش خرید آنتی‌بیوتیک‌ها

مسئول یک داروخانه هم می‌گوید: نسبت به گذشته تهیه بسیاری از داروهای سرماخوردگی، آنتی‌بیوتیک‌ها، ویتامین‌ها، مسکن‌ها و … بدون نسخه پزشک بیشتر شده است و داروخانه‌ها هم این داروها را می‌توانند بدون نسخه در اختیارشان بگذارند و منعی وجود ندارد.اما یک پزشک هم می‌گوید: مواردی هم وجود دارد، بیماران وقتی مراجعه می‌کنند که کار از کار گذشته است و آنگاه پس از مصرف خودسرانه دارو و گرفتاری در عوارض دارو، از پزشک کمک می‌خواهند. به گفته این دکتر بسیاری از افراد برای بیماری سرماخوردگی یا تب، بر اساس تجربه و نسخه‌های گذشته این داروها را از داروخانه تهیه و مصرف می‌کنند درحالی‌که ممکن است داروی مصرف‌شده برای درمان این بیماری نه‌تنها مناسب نباشد بلکه بیماری را تشدید کند. او ادامه می‌دهد: مواردی بوده است که فرد مراجعه کرده و خواسته است دارویی که می‌خواهد برایش نسخه کنیم و به عبارتی خود، پزشک خودش می‌شود.

عوارض مصرف خودسرانه

یک پزشک داروساز هم بابیان این‌که مصرف خودسرانه دارو، شایع‌ترین علت مسمومیت و عوامل بسیاری در این نوع مصرف مؤثر است، می‌افزاید: زمانی دارو بر درمان بیماری اثرگذاراست که طبق نسخه، دستور پزشک و رعایت فواصل زمانی باشد. در بسیاری موارد افراد بدون مراجعه به پزشک اقدام به مصرف برخی مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها می‌کنند که به سبب مصرف نادرست و ناآگاه بودن از عوارض مصرف دارو دچار مشکل و عارضه می‌شوند که ادامه مسیر درمان را سخت و گاهی جبران‌ناپذیر می‌کند.

به گفته این دکتر در برخی بیماری‌ها مانند سرماخوردگی شاید با مصرف یک داروی معمول درمان حاصل شود اما افراد به سبب ناآگاهی اقدام به مصرف دیگر آنتی‌بیوتیک‌ها و چرک‌خشک‌کن‌ها می‌کنند که می‌تواند زمینه‌ساز انواع بیماری‌های باکتریایی و پاسخ ندادن به درمان و تشدید بیماری باشد. آن‌طور که وی می‌گوید: در برخی موارد فرد دارای بیماری زمینه‌ای است و دارویی را مصرف می‌کند که سبب مقاومت بدن به این دارو یا حتی تداخل دارویی سبب مسمومیت و عوارض جبران‌ناپذیر، ناهشیاری، جذب نشدن دارو در بدن و … می‌شود.

به گفته او مصرف بی‌رویه برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، میکروب و ویروس‌های حساس را نابود و عرصه را برای تکثیر و گسترش گونه‌های مقاوم فراهم می‌کند که ممکن است در صورت ایجاد بیماری به درمان‌های موجود مقاوم باشند.وی بیان می‌کند: مسکن‌ها یکی از پرطرفدارترین داروهایی است که خودسرانه و بدون تجویز پزشک برای هر نوع درد و در هر سن و سالی مصرف می‌شود و عوارض گوارشی این داروها می‌تواند موضعی باشد بنابراین حتی مصرف یک قرص مسکن هم ممکن است به بروز عوارض گوارشی منجر شود که از مهم‌ترین عوارض آن خون‌ریزی دستگاه گوارش است.

او به‌عنوان مدیر یک داروخانه اظهار می‌کند: به سبب شیوع بیماری کرونا و جلوگیری از تجمع و … همچنین گرانی ویزیت و هزینه‌های درمان، افراد بدون مراجعه به پزشک به داروخانه برای تهیه دارو مراجعه می‌کنند و گاهی دلایلی دارند که حق با آن‌هاست و کارکنان حاضر در داروخانه‌ها از ترس این‌که ندادن دارو سبب ایجاد مشکلات بیشتر شود، دارو را در اختیار مراجعه‌کننده قرار می‌دهند اما لازم است که بیماران با نسخه و نظریه پزشک و بر اساس زمان و طول دوره، دارو را مصرف کنند تا در مسیر درمان دچار عوارض دارویی و … نشوند.